YAŞLILIK, GERİDE KALANLAR/
MALÛLİYET SİGORTASI (AHV/IV)
a) Yaşlılık sigortasından yararlanma yaşı
erkekler için 65
kadınlar için 63, 2005’den itibaren 64
Ancak, erkekler 63.yaşlarından, kadınlar ise 62.yaşlarından itibaren erken emekli oldukları her yıl için aylıklarından yapılacak kesintiyi kabullenmeleri halinde erken emekli olabilmektedirler. Erken emekli olunan her yıl için erkeklerin emekli aylığından %6,8, kadınların aylığından ise %3,4 oranında kesinti yapılmaktadır.
b) Malûllük aylığı
01.01.2004 tarihinden itibaren Maluliyet aylıkları aşağıda açıklandığı gibi 4 şekildedir:
Maluliyet Derecesi Aylık Miktarı
İşgücü kaybı en az %40 tam aylığın 1/4'ü İşgücü kaybı en az %50 tam aylığın 1/2'si İşgücü kaybı en az %60 tam aylığın 3/4'ü İşgücü kaybı en az %70 tam maluliyet aylığı
31.12.2003 tarihi itibariyle 50 yaşında olup, tam maluliyet aylığı alanlar, 01.01.2004'den itibaren de tam aylık almaya devam edeceklerdir. Belirtilen tarihte 50 yaşına gelmemiş ve işgücü kaybı %70'in altında olanların aylıkları, 2004 yılında, yukarıda açıklanan aylık sistemine uygun hale getirilecektir.
Yeni mevzuata uygun olarak Eş İçin Ek Aylık (Zusatzrente) artık ödenmeyecektir. Ancak, 01.01.2004'den önce bağlanan aylıkların ödenmesine devam edilecektir. Çocuk aylıklarında(Kinderrente) bir değişiklik yoktur.
Tamamlayıcı yardımlar sigortasından (EL) yardım alma hakkı elde etmiş olan ¼ maluliyet aylığı alanlara mağduriyet durumu aylığı (Härtefallrente)artık bağlanmayacaktır. Eski mevzuata göre bu aylık belirli şartlarda yine ödenmeye devam edilecektir.
Eski Maluliyet Sigortası (IV) mevzuatına göre ödenen yardıma muhtaçlık tazminatı, yardıma muhtaç çocuklar için ödenen bakım parası ve evde bakım tazminatları tek bir yardıma muhtaçlık tazminatı olarak ödenecektir. Kendi evlerinde yaşayanlara yapılan yardımlar artırılmıştır.
Kendi evlerinde ikâmet eden sigortalılara yapılan yardımlar; en yüksek yaşlılık aylığının(AHV-Rente):
- yüksek derecede yardıma ihtiyaç duyanlarda %80'i,
-orta derecede yardımcıya ihtiyaç duyanlarda %50'si,
-az derecede yardımcıya ihtiyaç duyanlarda %20'si oranında olacaktır.
Sözkonusu miktarlar eski mevzuata göre ödenen tazminatların 2 katıdır. Bakım yurtlarında ikâmet edenler ise yukarıda sözü edilen miktarların yarısını alacaklardır.
Kendi evlerinde ikâmet eden ve başka birinin yardımı olmadan günlük yaşamını idame ettiremeyenler de yeni mevzuata göre yardıma muhtaç sayılmaktadır.
Bu sigortalılar ;
-sağlık durumlarının 2. bir kişinin yardımı olmadan tek başına ikâmet etmelerine elvermemesi,
-evin dışına çıkabilmek ve ihtiyaçlarını karşılayabilmek için başka birinin yardımına ihtiyaç duymaları ve
-dış dünyadan soyutlanmanın sağlıkları için zararlı olacağının tesbit edilmesi durumlarında yardıma hak kazanacaklardır.
Psikolojik rahatsızlığı bulunanların bu çerçevede yardım alabilmesi için en az 1/4 maluliyet aylığı alma hakkına sahip olmaları gereklidir.
Yeni mevzuata göre; hak sahipliğinin tesbiti halinde doğumdan itibaren yardıma muhtaçlık tazminatı ödenecektir. Yoğun bakıma muhtaç çocuklar için ayrıca yoğun bakım parası ödenecektir. Çocuğun bakım yurdunda kalması durumunda bu para ödenmeyecektir.
Yaşlılık ve ölüm sigortasından (AHV) yardıma muhtaçlık tazminatı alanlara bu tazminat aynı şekilde ödenmeye devam edecektir. Maluliyet Sigortasından (IV) yardıma muhtaçlık tazminatı alanlara ise bu tazminat daha yüksek ödenecektir. Yaşlılık aylığı alma hakkı elde ettiklerinde de yüksek tazminat ödenmesine devam edilecektir.
Yeni mevzuata göre; hastalıktan kaynaklanan veya engelli olma nedeniyle ortaya çıkan masraflar için tamamlayıcı yardımlar sisteminden (EL) karşılanan yardım miktarları yükseltilmiştir.
Evinde yalnız ikâmet eden sigortalılara 1 yılda;
-ağır derecede bakıma muhtaçlık halinde 90.000.-İFr.'ye kadar
-orta derecede bakıma muhtaçlık halinde 60.000.-İFr.'ye kadar yardım yapılabilecektir.
Evli olanlarda ise, yardım miktarı eşin yardıma muhtaçlık derecesine bağlıdır.
%50'den az işgücü kaybı olanların aldıkları malûllük aylıkları yalnız İsviçre'de ikâmet edenlere ödenmekte olup, %50'den fazla (1/2 malûllük aylığı) işgücü kaybı olanların aylıkları İsviçre dışında ikâmet etseler dahi hiç bir şart ileri sürülmeksizin ödenmeye devam edilmektedir.
c) Geride kalanlar aylığı
Sigortalının ölmesi halinde;
-çocuk sahibi olan dullara dul aylığı,
-çocuk sahibi olunmaması halinde evliliğin en az 5 yıl sürmüş olması ve dulun 45 yaşını doldurmuş olması durumunda dul aylığı,
-18 yaş ve daha küçük olan çocuklara yetim aylığı ödenmekte olup, bu aylık meslek eğitimi veya yüksek eğitimde bulunulması durumunda eğitim süresince veya en çok 25.yaşın bitirilmesine kadar ödenmektedir.
d) Askerlikte gelir kaybını önleme düzenlemesi (EO)
Yabancılar da dahil olmak üzere İsviçre’de yaşayan herkesi kapsamaktadır.
Askerlik, sivil hizmet ve koruma hizmetlerindeinde geçen sürelerde gelir kaybını karşılamaya yönelik bir sigortadır.
0041) 044 363 93 13
