PANSİYON KASA (Berufliche Vorsorge) HAKLARI
Pansiyon Kasalar, iş yerleri, iş kolları veya bölgesel olarak değişik şekillerde teşkilatlanmıştır. Uygulamaya ilişkin hususlar Pansiyon Kasaların tüzükleri (Reglement) ile düzenlenmiş olup, bu düzenleme ilgili Federal Kanun çerçevesinde ve tanıdığı serbesti ölçüsünde farklılıklar göstermektedir.
1 Ocak 1985 tarihinden itibaren çalışanlar için mecburi olan Pansiyon Kasa kapsamına, 18 yaşına girmiş olan ve yıllık kazancı 24.720 İsviçre Frangı (2002 yılı için) üzerinde olanlar girmektedir. Pansiyon Kasa 18-24 yaş arasında olanlara ölüm ve maluliyet sigorta kolları için, 25 yaşından itibaren ise bunlara ek olarak yaşlılık sigorta kolu için mecburidir.
Pansiyon Kasa için prime esas olan ücret, Yaşlılık, Ölüm ve Malullük Sigortası (AHV/IV) primine esas olan ücret ile aynı değildir. Yıllık kazançtan muafiyet sınırını oluşturan kazancın (25.320) düşülmesi sonucu ortaya çıkan miktar Pansiyon Kasa primine esas kazancı (Koordinierter Lohn) teşkil etmektedir. Pansiyon Kasa primi kesilebilecek yıllık azami ücret miktarı ise, muafiyet miktarı düşüldükten sonra, 2004 yılı için 50.640 İFr'dır.
Pansiyon Kasa primlerinin asgari yarısını işveren ödemekle yükümlüdür. Prim oranları sigortalının yaşına göre değişmekte ve yaş ilerledikçe bu oran artmaktadır. Pansiyon Kasa primleri koordine ücretin %7'si ile %18'i arasında değişmekte ve buna %1.7-%3.5 arasındaki malûliyet sigorta primleri eklenmektedir.
Ödenen primler karşılığı Pansiyon Kasa'dan yaşlılık aylığı, dul/yetim aylığı, malûliyet aylığı, sermaye ödemesi ve konut sahibi olmayı teşvik hakları sağlanmaktadır.
İşyeri değiştirme hallerinde, Pansiyon Kasada mecburi sigorta kapsamında oluşan haklar yeni iş yerinin Pansiyon Kasasına devredilmektedir. Bunun için yeni Pansiyon Kasanın adresinin önceki Pansiyon Kasaya bildirilmesi gerekmektedir.
01.07.1997 tarihinden itibaren işsizlik parası alındığı sürede malûliyet ve ölüm risklerine karşı Pansiyon Kasa mecburidir. Bu mecburiyet 2004 yılı itibariyle günlük işsizlik parası (Taggeld) miktarının 97.25 İsviçre Frank'ını geçmesi durumunda sözkonusudur.
Boşanma durumunda, evlilik sırasında Pansiyon Kasa'da biriken alacaklar eşler arasında eşit bir biçimde paylaştırılmaktadır.
Federal mesleki yaşlılık-ölüm ve maluliyet sigortası (Bundesgesetz über die berufliche Alters-Hinterlassenen und Invalidensorge) diğer adıyla Pansiyon Kasa (Pensionskasse) Yasası'nın 30.maddesi uyarınca; bu sigortada biriken işçi ve işveren payı primler;
- hak sahibinin 9 aydan daha az bir süre sigortaya prim ödemiş olması,
- İsviçre'yi kesin olarak terk etmesi,
- bağımsız çalışmaya başlaması (selbsständige Erwerbtätigkeit),
- artık mecburi Pansiyon Kasa sigortası yükümlüsü olması,
- evli olan ya da evlenmek için işten ayrılan hak sahibinin talebi üzerine iade edilmektedir.
İsviçre ile Avrupa Birliği arasında imzalanan ve 01.06.2002 tarihinde yürürlüğe giren Kişilerin Serbest Dolaşımı Anlaşması (Abkommen über die Personenfreizügigkeit) vatandaşlarımızın Pansiyon Kasa alacaklarının iadesine engel teşkil etmiyor
İsviçre ile Avrupa Birliği arasında imzalanmış olan Kişilerin Serbest Dolaşımı Anlaşması 01.06.2002 tarihinde (Abkommen über die Personenfreizügigkeit) yürürlüğe girmiş ve İsviçre Sosyal Güvenlik Sistemi'nin 1408/71 ve 574/72 sayılı Sosyal Güvenlikle ilgili Avrupa Birliği tüzükleri ile uyumlu hale getirilmesi süreci başlamıştır.
1408/71 sayılı Avrupa Birliği tüzüğü; bir AB üyesi ülke sosyal sigorta yükümlüsü iken başka bir üye ülke mecburi sosyal sigorta sistemine dahil olan sigortalılara, kapsamı dahilinde bulunduğu önceki sosyal sigorta sistemine ödediği primlerin iade edilmesine müsaade etmemektedir. Pansiyon Kasa primlerinin iadesi de bu tüzük kapsamına girmektedir.
İsviçre'yi terk ederek ikametini AB üyesi veya EFTA (Avrupa Serbest Ticaret Bölgesi) üyesi bir ülkeye taşıyan ve bu ülkede mecburi sigorta yükümlüsü olan İsviçre Pansiyon Kasa Sigortası sigortalılarına 01.07.2007 tarihinden itibaren Pansiyon Kasa'da biriken alacakları iade edilmeyecektir.Ancak, 01.06.2002 tarihinden 01.06.2007 tarihine kadar 5 yıllık bir geçiş süresi olup, bu sürede talep halinde söz konusu alacaklar şartları yerine getiren hak sahiplerine iade edilecektir.
İkâmetin AB/EFTA üyesi olmayan Türkiye'ye nakledilmesi ve İsviçre Federal Pansiyon Kasa Yasası (BVG) çerçevesinde Pansiyon Kasa Sigortasında biriken alacakların iadesinin talep edilmesi halinde, bunların iade edilmesine karşı hiç bir engel yoktur. "Türkiye'ye kesin dönüş yapan vatandaşlarımız, Pansiyon Kasa Sigortası nezdindeki alacaklarının iadesini talep etme ve bunları geri alma hakkına sahiptirler. Bu uygulama 5 yıllık geçiş süresinin sona erdiği 01.06.2007 tarihinden sonra da muhtemelen bir değişiklik olmaksızın devam edecektir.Ayrıca, talep edilmesi halinde Yaşlılık ve Ölüm Sigortası'nda(AHV) biriken primlerin kesin dönüş yapan vatandaşlarımıza Türkiye Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı kanalıyla iadesi de mümkün olup, bu husus Türkiye-İsviçre Sosyal Güvenlik Anlaşması ile düzenlenmiştir"
Ancak, Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne üye olması durumunda, AB/EFTA üyesi ülkelere yerleşen İsviçre Pansiyon Kasa sigortalıları için geçerli olan tüm uygulamalar, Türkiye'ye yerleşecek vatandaşlarımız için de geçerli olacak ve Pansiyon Kasa nezdindeki alacakların iadesi artık mümkün olmayacaktır.